دانستن روشهای مقابله با خرس در ایران، نسبت به حیوانات دیگر، اهمیت بیشتری دارد.
چون احتمال برخورد با خرس، به دلیل تعداد بشترشان در ایران، به نسبت شیر و پلنگ بیشتر است.
درست است که تعداد گرگها از خرس در ایران بیشتر است؛ اما به دلیل جثه کوچکترِ گرگ نسبت به خرس، امکان زنده ماندن، بیشتر خواهد بود.
حمله خرس، به حرکتی تهاجمی با ایجاد خسارتهایِ معمولاً غیر قابل جبران، از سمتِ این حیوان، به انسانها، حیوانات خانگی و دام گفته میشود.
خرس
خرس، گونه ای از خانواده سگ سانان (Ursidae) است.
حملات خرسها میتواند مرگبار باشد.
مسافرین پیاده، ماهیگیرها، شکارچیان و افرادی که در قلمرو و محل سکونت خرسها، زندگی میکنند؛ بیشتر در معرض این حمله هستند.
آقایان تیلور وای کاردال (Taylor Y Cardall) و پیتر روسن (Peter Rosen) مقاله ای به نام “حمله خرس گریزلی (Grizzly Bear Attack) را به چاپ رساندند.
طبق آمار چاپ شده در این مقاله، بین سالهای ۱۹۰۰ تا ۱۹۸۵ تعدادی معادل ۱۶۲ آسیبِ شدید، طی حمله خرسها، گزارش شده است.
با این حساب، پس در هر سال به طور متوسط تعداد ۲ آسیب وجود داشته است.
استفان هررو (Stephen Herrero) بیولوژیست کانادایی، اعلام کرد، طی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰، در هر سال به طور متوسط، ۳ نفر به علت حمله خرس، کشته شده اند.
آیا میدانیدِ سفری کالا:
سالانه ۱۵ نفر، در حمله سگها و ۹۰ نفر هم بر اثر اصابت رعد و برق کشته میشوند.
امروزه به این دلیل که زیستگاههای خرسها، در حال تخریب است؛ بنابراین انتظار میرود؛ تعامل بین خرسها با انسان، افزایش یابد.
پس به طور قطع، در کشورهای آمریکای شمالی و مناطقی که تعداد خرسها زیاد است؛ آموزش راههای مقابله با خرس امری جدی محسوب میشود.
دو گونه از خرسها در ایران، مشاهده میشود.
1 – خرس قهوه ای
2 – خرس سیاه آسیایی
خرس سیاه آسیایی :
در بلوچستان شامل مناطق کوهستانی مهرستان، نیک شهر، قصرقند، لاشار، آهوران و رشته کوه بیرک از مهم ترین مناطق زندگی خرس سیاه بلوچی است.
شهرستان رودان در استان هرمزگان یکی از مهم ترین زیستگاه های این گونه ارزشمند در کشور است.

اما در سالهای اخیر به علل مختلف، طعمههای گوشتی از دسترس دورشدهاند.
تا جایی که خرس قهوهای در لرستان کمترین زاد و ولد خرسها را در دنیا دارا بوده است.
خرسهای مادر هرچقدر که سنشان بالاتر میرود تعداد تولههایی که هر بار به دنیا میآورند بیشتر میشود.
اما اکنون خرسهای کشورِ ما اغلب یک توله یا دو توله به همراه دارند و سه توله همراه خرس مادر به ندرت دیده میشود.

حس بویایی فوقالعادهای دارند و به همین دلیل اجسام مختلف را تفکیک میکنند و در واقع تنها از این طریق به زندگی خود ادامه میدهند.
بینایی آنها به شدت ضعیف است.
این حیوانات شبگرد هستند و اگر در روزها دیده شوند یعنی آرامش کافی داشته و از دست انسانها دور ماندهاند.
بنابراین روی دویدن، به عنوان یکی از راههای مقابله با خرس ، اصلاً فکر نکنید.
در موقع نزاع و بازی، اغلب بهروی دو پا میایستد و قادرند از درختان کوتاه بالا بروند.

جثه ای بسیار بزرگ و قدی بین ۱۶۵ تا ۲۵۰ سانتیمتر دارد.
در مناطق غربی ایران، رنگ اکثر آنها روشنتر از مناطق شمالی است.
خرسهای سیاه، جثه ای کوچکتر دارند.
در بالا رفتن از درختها و خوردن میوههای درختی خصوصاً خرما مهارت دارند.
در این مورد، خرس ترسیده، برای دفاع از خودش حمله میکند.
وقتی یک خرس با ماده اش یا فرزندانش است؛ هیچگاه نزدیکش نشوید.
وقتی به قلمروی خرس وارد میشوید؛ انگار وارد لانه اش شده اید.
به سرعت،همزمان با دور شدن از مادر، از بچه اش به گونه ای فاصله بگیرید؛ که کاملاً متوجه شود که قصدِ دور شدن از توله اش را دارید.

۲ – در مواجهه با خرس، بدترین تصمیم گیری، دویدن است.
به هیکل گنده و بزرگِ خرس نگاه نکنید.
در موقع لزوم یک دونده سریع است.
بنابراین در مسابقه بین شما و خرس، بازنده هستید؛ پس شاید خسارتِ جبران ناپذیری به شما وارد شود.
۳ – به چشمان خرس، مستقیم نگاه نکنید.
خیره شدن به چشمان خرس، بدترین روش مقابله با خرس است.
این نگاه مستقیم، به احتمال زیاد حس حمله را در آنان تحریک خواهد کرد.
۴ – به هیچ وجه خرس را غافلگیر نکنید.
خرسها به شدت از غافلگیر شدن نفرت دارند.
به این اتفاق واکنش نشان داده و ممکن است سریعاً تصمیم به حمله بگیرند.
بنابراین در صورتی که به تنهایی در زیستگاه خرس، مشغول راه رفتن هستید؛ با کمی سر و صدا به راه رفتنتان ادامه دهید.
با این ترفند و ایجاد سر و صدا، خرس قبل از دیدن شما و غافلگیر شدن، فرصتِ فرار خواهد داشت.
۵ – در صورت مواجهه با خرس، به آرامی با او صحبت کنید و با آرامش دور شوید.
وقتی یک خرس با دیدن شما غافلگیر شود؛ ایجاد حرکات سریع و فرار، این جانور را به حمله ترغیب میکند.
۶ – برای دور شدن از خرس، راههای سربالایی را انتخاب کنید.
به این دلیل که خرسها، معمولاً راه سرپایینی و راحتتر را برای حرکت و دور شدن انتخاب میکنند.
۷ – در نهایت وقتی که خرس به شما حمله کرد؛ ایجاد سر و صدای زیاد، پرتاب سنگ یا چوب به سمت خرس، بلند کردن و تکان دادن دستها، بالا رفتن از درختهایی که محکم هستند و استقامت دارند؛ میتواند مفید باشد.
بالا رفتن از درختان کوتاه، به این دلیل که تا ارتفاعی از درخت، خرس شما را استقبال خواهد کرد؛ خطرناک است.
۸ – هیچ گاه تا زمانی که خرس به یک قدمی شما نرسیده است؛ خود را به مردن نزنید.
اگر مجبور به این کار شدید؛ به شکم بخوابید؛ دستانتان را پشت سر قرار دهید.
در این حالت خرس حتماً شما را خواهد غلتاند؛ ممکن است چند ضربه نیز به شما بزند و شاید گردنتان را هم لیس بزند.
باز هم از حالتِ تظاهر به مردن خارج نشوید.
خرس وقتی متوجه شود که خطری برایش ندارید، شما را ترک خواهد کرد.
۹ – مواد غذایی را از محل اسکان و کمپ خود دور کنید.
بویایی خرس، چندین برابر از سگ قویتر است. دقت کنید؛ که در فاصله ای زیاد از محل کمپ، آشپزی کنید.
۱۰ – کنار رودخانه کمپ نزنید.
آب نیاز طبیعیِ هر حیوان و انسانی است.
ممکن است؛ خرس در زمان نوشیدنِ آب، شما را ببیند و حمله کند.
۱۱ – با تعداد زیاد کمپ بزنید.
در موقع پیاده روی، با تعداد بیشتری این کار را انجام دهید.
بیش از چند نفر به سفر و کمپینگ بروید.
۱۲ – در هنگام پیاده روی، با ایجاد سروصدا، به راه رفتن ادامه دهید.
این عمل شما، به خرس اجازه میدهد؛ برای فرار فرصت داشته باشد.
۱۳ – برای مقابله با خرس ،”اسپری خرس” همراه داشته باشید.
طبق تعریف ویکی پدیا، اسپری خرس نوعی اسپری فلفل یا بازدارنده کپسایسین (capsaicin) است؛ که درمقابله با خرس بسیار موثر است.
در فروشگاه اینترنتی سفری کالا، مطلبی جامع درباره پارک ملی یلواستون نوشته شده است؛ که مطالعه آن خالی از لطف نیست.
مترجم و نویسنده : شایلی ف
Habitat محل زیست جانوران، قلمرو
Ursidae سگ سانان
Inflict ضربه زدن ، صدمه زدن
Bear خرس
عالی بود مرسی
لطف دارین